ONTMOETINGEN

De eerste column in een serie van zes over ontmoetingen met mensen tijdens mijn vakantie. 

Heimwee

Het pension waar ik heb gereserveerd ligt aan de rand van Berlijn in de rustige wijk Reinickendorf. Volgens Maria, de eigenaresse,  zijn er op het moment dat ik er ben extreem weinig gasten. In goede tijden zit het pension vol. Uiteraard gaat het vaak om vakantiegangers, net zoals ik, maar regelmatig zijn het ook artsen of wetenschappers die een congres bezoeken, of arbeiders die tijdelijk in Berlijn of omgeving werken.

Op de tweede morgen zit ik helemaal alleen aan het ontbijt. Geen probleem, Maria onderhoudt me wel. Terwijl ik rustig van mijn broodje met kaas zit te genieten, vertelt zij hoe ze twintig jaar geleden met haar man en twee kinderen naar Duitsland kwam.  Na hun scheiding moest ze het in haar eentje zien te rooien. ‘Gelukkig heeft God mij geholpen. Ik geloof in God. Gelooft u ook in God?’ Met haar kleine ogen kijkt ze me een beetje streng aan, maar als ik haar vraag bevestigend beantwoord, glimlacht ze weer.
Ik wil meer weten over Kazachstan en hoor van haar over de indrukwekkende natuur en dat er veel olie wordt gevonden. Volgens Maria profiteert de bevolking daar maar mondjesmaat van. Het geld blijft bij de president en de hoge heren. Toch hoor ik haar later vertellen over de kleurige gewaden en vele sieraden die de vrouwen daar bezitten. ‘Als ik in Kazachstan uitga, willen mijn zussen dat ik me net zoals hen kleed en ook al die sieraden draag. Ze schamen zich voor me als ik dat niet wil, want dan wordt er over me gekletst. Maar deze keer heb ik gezegd dat ik het vertik. Ik loop altijd in jeans met een shirt, daar voel ik me prettig bij. In Kazachstan wil ik ook gewoon blijven wie ik geworden ben.’
Ze is even stil. Ik heb m’n broodje bijna op. Dan vervolgt ze: ‘Twintig jaar ben ik er nu weg en altijd als ik van Kazachstan terugkeerde naar Duitsland huilde ik de hele reis. Ik wilde niet terug. Kazachstan was mijn land, daar hoorde ik.’ Peinzend kijkt ze voor zich uit. ‘Dit jaar was alles anders. Ik verbleef er drie weken, maar na twee weken had ik er al genoeg van. Mijn zussen leven in een andere wereld en praten over mensen die ik niet ken. Ik ben Kazachstan ontgroeid.’
Mijn koffiekan is inmiddels leeg, mijn broodje helemaal op.
‘Ik had heimwee,’ bekent ze. ‘Heimwee naar huis, en voor het eerst in twintig jaar dacht ik daarbij aan Berlijn. Volgend jaar ga ik maar twee weken naar Kazachstan, dan kan ik daarna thuis nog een weekje rustig aan doen. Gek hè, voor het eerst in twintig jaar had ik heimwee naar mijn leven hier.’

Ik denk aan de reacties van vrienden en kennissen toen ik vertelde dat ik alleen op vakantie zou gaan. Ze vonden het stoer en sterk van me, maar wat is twee weken in je eentje op vakantie vergeleken met een leven in een ander land op zo’n vijfduizend kilometer van je geboortegrond?
Maria verontschuldigt zich. Ze heeft teveel over zichzelf verteld, ik zal het wel vervelend gevonden hebben.
‘Het was juist heel interessant,’ reageer ik welgemeend en sta op. Berlijn wacht.

Maria wenst me een fijne dag. Haar kleine ogen stralen.